Raport o firmie

Sprawozdanie Zarządu z działalności Spółki z o. o. Hodowla Roślin Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR za rok 2021

Mielno, 31 grudnia 2021

Hodowla Roślin Grunwald Spółka z o. o. Grupa IHAR

Mielno 163, 14-107 Mielno, pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie

tel. 89 512 03 27, fax 89 513 07 85, e-mail: [email protected], www.hrgrunwald.pl

Hodowla Roślin Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR
za rok 2021

1. UDZIAŁOWCY SPÓŁKI

1. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe AgroNas, Sp. z o.o.
   ul. Żeromskiego 83, 62-600 Koło
2. Centrala Nasienna Kalnas Sp. z o.o.
   ul. Wrocławska 13-17, 62-800 Kalisz
3. Firma Nasienna Granum Z. Manias, S. Menc, J. Szymański Sp. J.
   Wodzierady 81, 98-105 Wodzierady
4. Sowul & Sowul Sp. z o.o.
   ul. Przemysłowa 2, 11-300 Biskupiec Reszelski
5. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Państwowy Instytut Badawczy
   Radzików, 05-870 Błonie

1. INFORMACJE OGÓLNE O SPÓŁCE

2.1. HISTORIA POWSTANIA CENTRUM BADAWCZO – ROZWOJOWEGO (CBR)

Od momentu powstania (07 lipca 2005 roku) Spółka dzierżawiła budynki, szklarnie, magazyny, pomieszczenia biurowe oraz grunty o powierzchni 35,36 ha od IHAR PIB ZD w Bartążku.

Mając na celu zmianę lokalizacji swojej siedziby oraz działalności hodowlano-gospodarczej, w dniu 5 października 2017 roku, Spółka zakupiła 67,91 ha gruntów w miejscowości Mielno, gmina Grunwald, powiat ostródzki. Rozpoczęto przedsięwzięcie inwestycyjne mające na celu Stworzenie Centrum Badawczo- Rozwojowego Hodowli Roślin Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR z siedzibą w Mielnie. 27 sierpnia 2018 roku uzyskano pozwolenie na budowę nowej siedziby na podstawie opracowanego projektu badawczego. Z dniem 5 października 2018 roku nazwę Spółki Hodowla Roślin Bartążek zmieniono na:

Hodowla Roślin Grunwald Grupa IHAR Sp. z o.o.

W 2019 przygotowano i złożono do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, wniosek
o dofinansowanie projektu pt. „Stworzenie Centrum Badawczo- Rozwojowego Hodowli Roślin Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR”.

W wyniku pozytywnego rozstrzygnięcia konkursu, 27 lutego 2020 r. podpisano umowę
z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, IZ POIR o dofinansowanie projektu Spółki.

Okres realizacji projektu od 2019-10-15 r. do 2022-03-31 r.

Program operacyjny: Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020

Oś priorytetowa: Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I

Działanie 2.1.: Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw

Nr projektu: POIR.02.01.00-00-0125/19

2. 2. BUDOWA CBR

2.3. PRZENIESIENIE DZIAŁALNOŚCI I ORGANIZACJA CBR

1. DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWA B+R

Od 7 lipca 2005 r. Spółka prowadzi działalność badawczo- rozwojową w zakresie hodowli zachowawczej oraz twórczej nowych odmian ważnych gospodarczo gatunków wiechlinowatych i bobowatych drobnonasiennych z wykorzystaniem posiadanych zasobów wiedzy. Struktura zakresu prac badawczo- rozwojowych jest stale dostosowywana do potrzeb krajowej gospodarki, polskiego rolnika oraz eksportu.

1. DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZA

Realizowane w Spółce prace badawcze obejmują liczne kierunki badań, tworząc teoretyczne podstawy wykorzystania wyników w nasiennictwie, nasionoznawstwie
i rolnictwie. Prowadzone prace w zakresie hodowli nowych odmian, uwzględniają rozwiązania metodyczne oparte na genetyce, fitopatologii, fizjologii i statystyce matematycznej. Prowadzone badania mają również na celu poprawę cech rolniczo- użytkowych odmian wpisanych do rejestru.

4. AGENDA BADAWCZA

Z dniem 1 kwietnia 2020 r. przystąpiono do realizacji 4 zadań Agendy Badawczej projektu pt. „Stworzenie Centrum Badawczo – Rozwojowego HR Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR”.

W 2021 roku kontynuowano prace w tym zakresie.

Działanie 2.1. Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

W 2021 roku kontynuowano działalność hodowlo- badawczą w dwóch obszarach badawczych podzielonych na zadania:

Obszar badawczy I. Wytworzenie nowych genotypów (odmian) traw pastewnych, stanowiących wysoką wartość dla polskiej gospodarki żywieniowej zwierząt pod względem ważnych cech użytkowych dla zwiększenia opłacalności, konkurencyjności i innowacyjności produkcji.

Zadanie 1.Wytworzenie materiałów wyjściowych życicy wielokwiatowej o wysokim
i stabilnym plonie paszy i nasion oraz dobrym odrastaniu po skoszeniu, odpornych na fuzaryjną zgorzel traw powodowaną przez Fusarium spp. z wykorzystaniem autorskiej metody selekcji.

Zadanie 2.Wytworzenie materiałów wyjściowych wczesnej życicy trwałej pastewnej 2x, charakteryzujących się wysokim, stabilnym plonem paszy i nasion oraz dobrym odrastaniem po skoszeniu stanowiących wysoką wartość do hodowli nowych odmian z wykorzystaniem autorskiej metody selekcji.

Zadanie 3. Wytworzenie materiałów wyjściowych lucerny mieszańcowej charakteryzujących się długim kwiatostanem uwarunkowanym genem lp oraz wysoką wartością użytkową
i podwyższoną odpornością na choroby. Zadanie zakończone złożeniem do COBORU wniosku o wpis nowej odmiany do Krajowego Rejestru.

Zadanie 4. Rozpoczęcie hodowli twórczej nowego gatunku i zastosowanie w nim autorskiej metody selekcji w celu wytworzenie pierwszych polskich introgresywnych odmian xFestulolium charakteryzujących się wysokim plonem paszy i nasion.

Obszar badawczy II. Zwiększenie postępu biologicznego poprzez wprowadzenie na rynek nowych technik wspomagających hodowlę odmian traw i bobowatych drobnonasiennych celem pozyskiwania materiału siewnego kategorii elitarny wysokiej jakości.

Zadanie 1. Prace rozwojowe nad innowacyjnym procesem czyszczenia nasion w oparciu
o eksperymentalną linię technologiczną (instalacja próbna).

Zgodnie z Agendą Badawczą prace rozwojowe w tym Zadaniu zostaną rozpoczęte w 2022 roku.

Koszty prowadzonej działalności badawczej finansowane są ze środków własnych Spółki.

4.2. HODOWLA TWÓRCZA

Poza obszarem Agendy Badawczej, w sezonie wegetacyjnym w Spółce prowadzono hodowlę twórczą w 9 tematach:

• Hodowla odmian traw pastewnych w temacie:
  • życicy trwałej pastewnej,
  • festulolium introgresywnego 4x,
  • festulolium introgresywnego 2x,
  • festulolium allotetraploidalnego,
  • kupkówki pospolitej.

• Hodowla odmian traw gazonowych w temacie:
  • kostrzewy trzcinowej,
  • kostrzewy czerwonej kępowej,
  • życicy trwałej.
• Hodowla odmian bobowatych drobnonasiennych w temacie:
  • koniczyny łąkowej.

Prace hodowlano- badawcze ukierunkowane były na poprawę cech rolniczo- użytkowych 10 odmian Spółki HR Grunwald: kupkówki pospolitej Berta i Bepro, życicy trwałej Bokser, Stadion, Berkut i Rela, życicy mieszańcowej Gala, życicy westerwoldzkiej Koga, kostrzewy trzcinowej Rahela i koniczyny łąkowej Rozeta.

Prace badawcze ukierunkowane były na uzyskanie odmian traw charakteryzujących się:

• przy użytkowaniu pastewnym: wysokim plonem oraz bardzo dobrą jakością paszy, wysokim plonem nasion, zmniejszoną podatnością na choroby liści i pędów, szybkim odrastaniem po skoszeniu, trwałym utrzymywaniem się w poroście,
• przy użytkowaniu gazonowym: wysokim plonem nasion, dobrą jakością trawnika w całym sezonie wegetacyjnym, zimozielonością, zmniejszoną podatnością na choroby liści i pędów oraz odpornością na warunki suszy.
• 5. DZIAŁALNOŚĆ ROZWOJOWA I WDROŻENIE (B+R)

5.1. Działalność rozwojowa Spółki prowadzona jest w zakresie hodowli zachowawczej odmian, mającej na celu utrzymanie cech odrębności, wyrównania i trwałości
w okresie ich wpisu w rejestrze. Prace prowadzone są w następujących gatunkach: życica trwała, życica wielokwiatowa, życica mieszańcowa, życica wielokwiatowa westerwoldzka, kupkówka pospolita, kostrzewa łąkowa, kostrzewa czerwona, kostrzewa trzcinowa, tymotka łąkowa, wiechlina łąkowa, koniczyna łąkowa, lucerna mieszańcowa, perz wydłużony, gryka zwyczajna oraz facelia błękitna.

5.2. Efektem prowadzonej hodowli zachowawczej jest namnożenie materiału matecznego, który rozpoczyna cykl badawczo- rozwojowy odmiany, prowadzący do wytworzenia i wdrożenia do produkcji nasion kategorii elitarny (materiał siewny przedbazowy i materiał siewny bazowy).

5.3. Dotychczasowa działalność B+R w Spółce finansowana była ze środków własnych, pochodzących głównie z opłat licencyjnych. Uzyskane wpływy z opłat licencyjnych w 90% przekierowywane były na dalsze prace badawcze.

5.4. Prace nad zachowaniem dotyczą 30. odmian własnych wiechlinowatych, bobowatych drobnonasiennych oraz roślin energetycznych (zał.1). Prowadzona jest również hodowla zachowawcza 4 odmian o statusie kolejny zachowujący (zał. 2).

5.5. W działaniach B+R na bieżąco uczestniczyli Udziałowcy Spółki – Komitet Sterujący.

6. INWESTYCJE B+R

6.1. W 2021 roku kontynuowano prace w realizacji projektu rozpoczętego 01 kwietnia 2020 roku pt. „Stworzenie Centrum Badawczo- Rozwojowego Hodowli Roślin Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Wartość projektu: 6 282 249,60 zł

Dofinansowanie projektu z Unii Europejskiej: 3 267 361,30 zł

Zakończenie projektu: 31 marca 2022 r.

7. OSIĄGNIĘCIA HODOWLANE

7. W badaniach rejestrowych w Czechach znajduje się ród życicy trwałej gazonowej Gabi oraz odmiana Bokser.
8. Do badań rejestrowych COBORU zgłoszono:

– ród lucerny mieszańcowej długogroniastej pod nazwą Gosia, jako efekt prac hodowlanych Agendy Badawczej, Obszar działalności I, Zadanie 3.

– groch pastewny Gaja,

– życicę wielokwiatową westerwoldzką Glosa- typ gazonowy.

8. WDRAŻANIE I UPOWSZECHNIANIE OSIĄGNIĘĆ HODOWLANYCH

8.1 Zaobserwowano wzrost areału odmian wiechlinowatych i bobowatych drobnonasiennych Hodowli Roślin Grunwald w stosunku do roku 2020. Łącznie w 2021 roku powierzchnia plantacji własnych odmian wiechlinowatych i bobowatych HR Grunwald zgłoszonych do kwalifikacji wynosiła 13 306,50 ha, co stanowi 34,8% ogólnej powierzchni plantacji tych grup roślin w kraju. Powierzchnia roślin innych (facelia błękitna Stala) wyniosła 1 900 ha.

Tab.1. Procentowy udział odmian HR Grunwald w ogólnej powierzchni wiechlinowatych zakwalifikowanych polowo w latach 2005- 2021 (wdrożenia B+R).

Tab.2. Procentowy udział odmian HR Grunwald w ogólnej powierzchni bobowatych drobnonasiennych zakwalifikowanych polowo w latach 2008- 2021 (wdrożenia B+R).

8. 1. Prowadzono współpracę z Zakładem Doświadczalnym IHAR w Bartążku w zakresie doradztwa i produkcji materiału bazowego życicy trwałej Bokser.

8. 2. Z powodzeniem rozwija się reprodukcja nasienna życicy trwałej Bokser, Aut, Brawa i kupkówki pospolitej Berta w Nowej Zelandii.

8. 3. Hodowla Roślin Grunwald jest reprezentantem amerykańskiej firmy Grassland Oregon w zakresie współpracy w COBORU i reprodukcji nasiennej kostrzewy trzcinowej Escalante na terenie Polski.
9. KONFERENCJE NAUKOWE, SEMINARIA, SZKOLENIA, PROMOCJA.

9.1. Prowadzono szkolenia dla rolników oraz pracowników firm nasiennych na temat

instrukcji uprawy na nasiona odmian wiechlinowatych i bobowatych drobnonasiennych.

9. 2.Prowadzono współpracę ze szkołami rolniczymi w zakresie szkolenia i promocji hodowli. 9.3. Dwóch pracowników HR Grunwald uzyskało uprawnienia akredytowanego próbobiorcy materiału siewnego – 18 czerwca 2021 r.
10. 9.4. W dniu 19 marca 2021 r. pracownik HR Grunwald uczestniczył w szkoleniu on-line: Zasady realizacji i działania „Dobrostan zwierząt” w ramach PROW 2014-2020 w roku 2021.

9.5. Dwie osoby wzięły udział w I Szczycie Polskich Grup Operacyjnych EPI, w Łodzi,

zorganizowanym przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w

Warszawie, w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR)

14-15 września 2021 r.

10. PROGRAMY UNIJNE

10. W 2021 roku kontynuowano prace w realizacji czterech Zadań Agendy Badawczej projektu rozpoczętego 01 kwietnia 2020 roku pt. „Stworzenie Centrum Badawczo- Rozwojowego Hodowli Roślin Grunwald Sp. z o.o. Grupa IHAR”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

W zakresie Agendy Badawczej prowadzono hodowlę twórczą w następujących

Zadaniach: 1. życica wielokwiatowa 4x pastewna, 2. życica trwała 2x wczesna,

3. Lucerna mieszańcowa długogroniasta, 4. festulolium introgresywne z odmianami

HR Grunwald.

Zakończenie realizacji projektu 2022-03-31.

10. HR Grunwald wchodzi w skład konsorcjum, projektu NOVA TRAWA zatwierdzonego 25 czerwca 2021r. i dofinansowanego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Tytuł operacji: Wprowadzenie na rynek innowacyjnej odmiany życicy trwałej zasiedlonej przez symbiotyczne grzyby endofityczne”. Działanie M16 „Współpraca” objęte programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Liderem projektu jest Politechnika Bydgoska pod kierownictwem prof. dr. hab. Dariusza Pańki. W sezonie otrzymano z Politechniki Bydgoskiej materiał kontrolny w postaci siewek życicy trwałej zasiedlonych endofitem i przygotowano rośliny do przezimowania w warunkach tunelu foliowego w celu określenia ich zimotrwałości.

10. HR Grunwald jest współwykonawcą projektu badawczego złożonego przez Instytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk (IGR PAN) w Poznaniu do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Postęp Biologiczny i zatwierdzonego umową o współpracy z dnia 11.01.2021r. Kierownik Projektu prof. dr hab. Arkadiusz Kosmala. Tytuł projektu: „Mechanizmy odporności na abiotyczne i biotyczne stresy środowiskowe u form introgresywnych życicy wielokwiatowej i życicy trwałej z genami kostrzewy łąkowej lub kostrzewy trzcinowej”.
11. WSPÓŁPRACA Z KRAJOWYMI JEDNOSTKAMI NAUKOWYMI I HODOWLANYMI

11. Prowadzono współpracę z HR Strzelce w zakresie obsługi technicznej doświadczeń na zimotrwałość materiałów hodowlanych pszenicy ozimej.

11. Prowadzono współpracę z prof. dr. hab. Barbarą Wiewiórą z Pracowni Oceny Zdrowotności i Tożsamości Zbóż i Roślin Strączkowych IHAR PIB w Radzikowie w zakresie identyfikacji patogenów traw.

11. Prowadzono współpracę z prof. dr hab. Zygmuntem Staszewskim w zakresie wytwarzania nowych odmian lucerny mieszańcowej.

11. W zakresie hodowli festulolium introgresywnego i allotetraploidalnego prowadzono współpracę z Zakładem Genetyki Roślin PAN w Poznaniu.

11. Prowadzono współpracę z prof. dr hab. Zbigniewem Zwierzykowskim oraz inż. Wojciechem Joksiem w zakresie wytwarzania nowych odmian festulolium introgresywnego i alloploidalnego.

11. Prowadzono współpracę z prof. dr hab. Cezarym Purwinem z Katedry Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa UWM w Olsztynie w zakresie oceny jakości pasz i wykonania analiz chemicznych.
12. Prowadzono współpracę z prof. dr hab. Czesławem Hołdyńskim w zakresie badania intensywności fotosyntezy u życicy trwałej oraz z prof. dr hab. Henrykiem Bujakiem jako konsultantem w temacie hodowli twórczej życicy wielokwiatowej.
14. 12.WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICĄ

12. Kupkówka pospolita Berta znajduje się na liście odmian rekomendowanych w Szwajcarii.

12. Życica wielokwiatowa Bakus znajduje się w badaniach rejestrowych na listę odmian rekomendowanych w Szwajcarii.

12. Odmiany życicy trwałej gazonowej Bokser i Aut, znajdują się na liście odmian rekomendowanych w Niemczech.

12. W rejestrze odmian w Rosji znajduje się 6 pastewnych i 7 gazonowych odmian wiechlinowatych (zał. 3).

12. W rejestrze odmian w Wielkiej Brytanii znajduje się 5 odmian wiechlinowatych oraz
    2 odmiany bobowatych drobnonasiennych (zał. 4).

12. Z powodzeniem rozwija się reprodukcja nasion elitarnych i kwalifikowanych
    w Kanadzie, Argentynie, USA i w Czechach.
14. 13. KIERUNKI PRODUKCJI

Głównym kierunkiem działalności Spółki jest hodowla twórcza i zachowanie odmian wiechlinowatych, bobowatych drobnonasiennych i roślin energetycznych oraz innych pod zapotrzebowanie rynku nasiennego i udziałowców. Pozostała działalność to między innymi świadczenie usług.

D – odmiana diploidalna, T – odmiana tetraploidalna, R- nazwa odmiany chroniona znakiem towarowym, KO – odmiana wpisana do Księgi Wyłącznego Prawa