luty 2021 – Henryków sentymentalnie

02/22/202109/28/2021

Forsowanie Oławki

Był rok 1975. Jako uczniowie PSNR zaczęliśmy akurat nasz pierwszy rok szkolny. Oczywiście wokół same nowe twarze, osoby zebrane z całej Polski były nie lada atrakcją. Wszyscy chcieli się bliżej poznać. Zapewne intencją naszej pani profesor Jadwigi Polkowskiej powszechnie zwanej „Ciotką”, jej nadrzędnym celem była integracja nowego rocznika. Był koniec upalnego lata więc mieliśmy wiele zajęć w tzw. plenerze. Oczywiście przy każdym wyjściu było wiele „śmichów- chichów”, bo gros koleżanek i kolegów miało zaledwie po 18-19 lat i mnóstwo wolności z dala od rodzinnych domów. Ale pani profesor miała swoje widzenie świata. Próbowała nas pełną parą zachęcić do nauki tak nowych dla nas przedmiotów. Więc pięknego słonecznego dnia udaliśmy się daleko w głąb wiekowego parku. Usiedliśmy na polance, jak dzieci w przedszkolu, otaczając panią profesor wianuszkiem. Mieliśmy akurat poznawać trawy, zioła i inne chwasty. Ale pani profesor jak zawsze weszła na jakieś inne tematy, choćby sprawa „wielikowo gołoda na Ukrainie”, które ją bardzo jakoś mocno nurtowały. Celem naszej wyprawy do parku było poznawanie roślin, ale pani profesor zawsze starała się zrobić coś więcej. Próbowała przekazać opisy tamtych okrutnych dziejów, które tak bardzo głęboko zaryły się w jej pamięci.

Jadwiga Polkowska w towarzystwie dyrektora Jana Szadurskiego.

Jej opowieść trwałaby znacznie dłużej, gdyby nagle nie zorientowała się, że my, czyli cała nasza klasa, mamy jeszcze inne zajęcia i trzeba szybko wracać do szkoły. Aby nie narazić się innym nauczycielom, odwrót z parku trzeba było przeprowadzić w iście bojowy sposób, jak na wojnie. Obejście strumyka, rzeczki zwanej Oławką, aż do mostu, nie wchodziło w grę. Było zbyt daleko. Zapadła szybka decyzja; pokonujemy Oławkę wpław. Ruszyliśmy, ale tak jak podczas wojny są zwycięscy, są i ofiary. Ku zaskoczeniu wszystkich uczniów, a szczególnie naszych nowo poznanych koleżanek, padła komenda jak pod Stalingradem, „Szagom marsz!” czyli forsujemy strumyk. Jak to zrobić? Pani profesor nie miała z tym żadnego problemu. Po prostu zadarła kiecę i „sru” przez strumyk! Wody było jej do kolan. Stanęła już suchą nogą na drugim brzegu i zaczęła nas nawoływać; „`– no, dawajcie dawajcie do przodu!”. Nie wszystkim poszło tak sprawnie. Oczywiście zaczął się mały dramat niektórych dziewcząt. Najbardziej lamentowała koleżanka akurat pochodząca z gór. Zapewne wiedziała, że woda w strumyku może być całkiem zimna.

„- Ależ pani profesor, woda w rzeczce jest całkiem taka zimna, a ja jestem z miasta Rabki, całkiem taka inna”. Odpowiedź pani profesor była jedyną z możliwych; „- Hartuj więc, Danciu, hartuj swoje młode ciało, aby Ci twej urody na długo starczało”. Dla nas chłopaków taka tam struga to żadna przeszkoda. Można było ją chyba nawet przeskoczyć. Dziewczyny jednak musiały mocno się przemóc, aby tak od razu, jeszcze dobrze nie poznanym kolegom pokazywać swoje wdzięki. Czas naglił, więc na drugiej stronie zostały chyba tylko dwie panienki, dla których zanurzenie nogi w chłodnej wodzie wydawało się niemożliwe. Ale od czego byli młodzi rycerze! Nasz kolega „Andzia” skoczył ponownie na drugi brzeg, capnął Dancię w pół i zanim się zorientowała, była z nim już na środku Oławki. Oczywiście „Andzia” wykorzystał zaskoczenie i stojąc po kolana w wodzie chciał Dancię postawić pośrodku strumyka. Zszokowana dziewczyna ratując się objęła swego wybawcę za szyję tak mocno, że o mały włos nie skąpali się w wodzie.

A to nasz dzielny „Andzia” (Zbigniew Traczuk) w trakcie wykładu o szkodliwości alkoholu.

Kiedy lata minęły, jak na ironię losu, nasza Dancia ukończyła studia wyższe i sama została panią profesor. Ciekaw jestem czy pamięta ten barwny epizod z tamtych beztroskich dni?

Wspominając to, ten wesoły, pełen zabawy epizod na świeżym powietrzu miałem na myśli upamiętnienie postaci naszej Pani Profesor. Była nie tylko naszą nauczycielką, panią profesor, ale chyba jednak po trochu jak prawdziwa ciotka. Bo kim jest prawdziwa ciotka? No właśnie, ciotka to siostra rodzonej matki, która nie raz w życiu musi lub chce ją zastępować.

Jadwidze Polkowskiej przydomek „Ciotka”nadano chyba jednak z wdzięczności za opiekę, jaką przez długie lata starała się otaczać liczną gromadką swoich henrykowskich wychowanków. Może gdzieś tam u góry słyszy teraz jak głośno i gremialnie mówimy jej; Dziękujemy!

Bardzo ucieszyłbym się, aby ktoś z naszych kolegów napisał choćby parę zdań o naszych czasach. Jeśli macie jakieś ciekawe epizody to dajce znać, może wspólnie utrwalimy jakieś historyjki z naszych szkolnych lat. Czasu nam zostało niewiele. Jak sami wiecie, zaczynają się już nam wykruszać dawni koledzy. Zadbajmy o to, aby trud jaki zadał sobie nasz kolega Andrzej Szczudło, zakładając i utrzymując tego bloga, nie był tylko jego monologiem. Heniek, piszę do Ciebie, daj znać! Może być nawet po kujawsku z twoim „jo i che”. Andrzej to wszystko wygładzi, „bydzie po polskiemu”. Krzysiek, podobno teraz kombajny same młócą, więc daj znać co u Ciebie. Może masz jeszcze zapas starej śliwowicy? A co u naszej Romci, która teraz oczywiście już babcią Romaną? Napisz jakiego to miałaś pana profesora.

Stanisław Bednarski, Wiedeń

02/20/202102/23/2021

Czarny Wrzesień

Po tylu latach od zakończenia szkoły w Henrykowie trudno przypomnieć a może w ogóle uświadomić komu przyszło do głowy, żeby sympatycznemu, inteligentnemu a nawet błyskotliwemu koledze nadać taki pseudonim? Faktem jednak jest, że Krzysiek Wójcikowski miał taką ksywkę i wcale się za nią nie obrażał. A przecież „Czarny Wrzesień” to nazwa palestyńskiej organizacji terrorystycznej, która na początku lat 70. siała postrach wśród państw arabskich.

Krzysiek na spotkaniu w Złotym Stoku. Z lewej Aldona Szczudło, z prawej Bożena Wójcikowska.

Krzyśkowy „terror” nie był groźny, bo to raczej przymus do śmiechu i uczestniczenia w jego żartach. A było ich sporo. Nasz „Czarny Wrzesień” był człowiekiem charyzmatycznym, bardzo dowcipnym, który nie powstrzymywał się przed obśmianiem każdego, kto wpadł mu do głowy. Niżej podpisany też bywał na jego liście celów do „szydery”. Pamiętam jeden przykład. Kiedy na lekcji mechanizacji rolnictwa omawialiśmy kolumnę parnikową, zgodnie z prawdą powiedziałem, że nigdy takiej nie widziałem. Krzyśkowi wydało się to tak niespotykane, że śmiał się jak z dobrego żartu. Wiele razy potem powtarzał, że „kolumna parnikowa zasuwa do Sejn”. Mnie to nie ruszało, bo to nic wstydliwego jeśli było prawdą. W czasie kiedy mieszkałem na wsi pod Sejnami, kolumny parnikowej nie używano. Jednak pamięć mam dobrą i po latach postanowiłem sprawdzić jak takie urządzenia pracują w Ćmielowie, skąd Krzysztof pochodził? W roku 1996, realizując wypracowany plan na wakacje, w dwie pary z dziećmi jechaliśmy zwiedzać Polskę wschodnią. W takich razach nigdy nie zapominałem o notesie z adresami. Ćmielów był po trasie. Zajechaliśmy tam po południu i od razu zaczęliśmy szukać ulicy, gdzie mieszkał nasz kolega. Niestety już tam go nie było. Wyprowadził się, usłyszeliśmy od sąsiadów. A dokąd, zapytałem. Dokładnego adresu nie znali, ale wskazano nam Osiedle Stawki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Daleko nie było, ale zbyt daleko, żeby jechać tam nie mając zagwarantowanego noclegu dla dwóch rodzin z dziećmi. Poza miastem znaleźliśmy kotlinę przy drodze, nadającą się do rozstawienia dwóch namiotów i tam przenocowaliśmy. Spało się średnio, bo przeszkadzał silny wiatr (jak w Kieleckiem 😊) i usłyszane w radiu komunikaty o napadach na turystów. Kolega Tadeusz był najbardziej zaspany, bo całą noc uwierał mu toporek zapobiegliwie schowany pod materacem.

Nazajutrz po śniadaniu ruszyliśmy do Ostrowca Świętokrzyskiego. Okazało się, że Osiedle Stawki ma sporo bloków, a w każdym bloku sporo klatek schodowych. Na szczęście nie było jeszcze RODO i spis lokatorów umieszczano przy każdym wejściu. Zostawiłem towarzyszy podróży w samochodach, a sam ruszyłem na poszukiwania kolegi. Byłem bliski zniechęcenia, ale w końcu, jest! Krzysztof Wójcikowski jako właściciel mieszkania. Podekscytowany perspektywą spotkania kolegi po tylu latach i to w jego ojczystych stronach, wszedłem na któreś z pięter. Drzwi otworzył Krzysiek i zdziwiony, ale nie aż tak jak się spodziewałem, zaprosił mnie do środka. A w środku przy stole szwagier i jeszcze jakieś osoby, dokładnie nie pamiętam. Popijali wódeczkę. Nie mogłem skorzystać z zaproszenia do biesiady, bo byłem kierowcą i musiałem zaraz jechać dalej. Pogadaliśmy o starych Henrykusach i w drogę. Dopiero jadąc dalej skojarzyłem datę i okoliczność, dla jakiej zastawiono stół u Wójcikowskich. Było to 25 lipca czyli w dniu imienin Krzysztofa, nie tylko mojego najmłodszego brata, ale i „Czarnego Września”. A ja gapa odjechałem bez złożenia życzeń koledze! Zrobiło mi się przykro. Podwójnie przykro, bo… nie spytałem Krzyśka o kolumny parnikowe z Ćmielowa.

Następnym razem spotkałem tego kolegę w Henrykowie na Zjeździe Henrykusy 2008. Był już nieco inny, schorowany i wyciszony. Rok później przyjechał na Zjazd w Złotym Stoku i to było ostatnie z nim spotkanie.

Henryków, 2008 r. Od lewej: A.Szczudło, A.Kłaptocz, T.Wolański, B.Wójcikowska, K.Wójcikowski.

Po pewnym czasie od jego żony Bożeny, która sama nie będąc absolwentką szkół henrykowskich kontakty z Henrykusami utrzymuje do dziś, dowiedzieliśmy się, że Krzysztof Wójcikowski zmarł w Ostrowcu Świętokrzyskim 7.10.2010 roku. Jego barwna osobowość, ale i sylwetka kojarząca mi się z Honoriuszem Balzakiem na zawsze zostanie w pamięci.

Z pewnością lepiej zapamiętał „Czarnego Września” jego kolega z pokoju Andrzej Kłaptocz. Był świadkiem wielu „aktywności” charyzmatycznego kolegi, razem też prowadzili internacki radiowęzeł. Może kiedyś da się skusić na wywiad lub sam to opisze?

Otto i Czarny Wrzesień, duet szkolny, koledzy na lata. Na ostatnim zdjęciu K.Wójcikowski z wychowawcą rocznika 1973- 75 profesorem Cz. Trawińskim. Zdjęcia z kolekcji Andrzeja Kłaptocza.

Andrzej Szczudło

02/13/202102/20/2021

Na Śnieżniku

Turystyka górska wpisana była w żywot prawie każdego Henrykusa. Dlaczego? Głównie dlatego, że miejscowa oferta rozrywek była ograniczona. Wiadomo, Henryków był tylko wsią, nawet nie siedzibą gminy. Alternatywą był niedaleki Wrocław lub pobliskie góry. Kierunek na Wrocław wiązał się z wydatkiem pieniędzy, o które u henrykowskich żaków było raczej trudno. Pozostawała oferta turystyczna, gdzie wystarczyło mieć parę groszy na bardzo tani zbiorczy bilet kolejowy i suchy prowiant zamiast jedzenia na stołówce. Korzystano więc z tego powszechnie, szczególnie zamiejscowi, którzy wiedzieli, że ich pobyt w pobliżu Sudetów jest ograniczony czasem nauki.

Częstym celem rajdów był Śnieżnik, najwyższy szczyt Sudetów Wschodnich liczący 1425 m n.p.m. Pierwszy raz wybrałem się tam z harcerzami, wczesną jesienią 1973 roku. Pisałem już o tym (Turystyka w Henrykowie – Henryków sentymentalnie (henrykusy.pl ) w osobnym tekście. Prowadziła nas pani profesor Barbara Czarnoleska, co przypomniałem sobie po analizie zdjęcia. Pierwsze z mojej kolekcji jest zrobione przy wieży na Śnieżniku.

Jak widać, stroje mamy raczej letnie. Po latach rozpoznaję tu siebie (najbardziej ubrany :), panią profesor Barbarę Czarnoleską (pierwsza od lewej), Zenka Kowalczyka (pierwszy od prawej z niepowtarzalną fryzurą) i Krysię Wójcik (siedzi). Zdjęcie zrobione na tle wieży, która wg Wikipedii miała 33,5 metrów i została zbudowana w latach 1895- 1899 według projektu wrocławskiego architekta Felixa Henry’ego. Oddano ją do użytku 9 lipca 1899 roku dając imię cesarza Fryderyka Wilhelma II.

Więcej na ten temat tu: Śnieżnik – Budowle Śnieżnika – Wieża widokowa na Śnieżniku – najwyższy szczyt Sudetów Wschodnich, Masywu Śnieżnika (snieznik.com)

Kolejne zdjęcia z tego samego roku pokazują stertę gruzów na szczycie góry. Musiało to być po 11 października 1973 roku, bo właśnie tego dnia wieża została zburzona. Przyczyną podjęcia decyzji o wyburzenia były względy bezpieczeństwa.

Nasze zdjęcia pokazują osoby grubo ubrane, więc o dobrej pogodzie trzeba było zapomnieć. W miejscu wieży widokowej zastaliśmy tylko stertę gruzów.

Kolejny raz byłem na Śnieżniku w roku 1974, z całą klasą na zimowisku. Oprócz typowej dla tej sytuacji integracji grupy, zażywaliśmy wtedy sportu, o czym już wspominałem w innym artykule.

Andrzej Szczudło

02/09/202102/20/2021

Henrykusy na weselu

W burzliwym roku 1980, nie bacząc na polityczne okoliczności, zdecydowałem się na ożenek. Była wolna i silna wola, była partnerka i patrząc na pesel, był stosowny czas. Zamieszkując z dala od rodzinnego gniazda, 650 km od Sejn, przy tworzeniu listy gości musiałem uwzględnić smutny fakt, że niewielu zdecyduje się na daleką podróż. Dlatego swoje zaproszenia skierowałem między innymi do Henrykusów, mieszkających znacznie bliżej niż moja najbliższa rodzina. 7 czerwca 1980 roku w lokalu pod nazwą „Klub Olimpijczyka” przy Stadionie im. Alfreda Smoczyka w Lesznie faktycznie zjawiły się dwie pary, Marian z Urszulą i Krzysztof z Mirką.

Grupa weselników na widowni Stadionu im. Alfreda Smoczyka w Lesznie. 7 czerwca 1980 r. Para młoda- Aldona Kaczmarek i Andrzej Szczudło.

W trakcie imprezy ktoś wywołał młodą parę do drzwi. Wychodząc zobaczyliśmy na korytarzu sporą grupę roześmianej młodzieży a na ich czele posiadacza szerokiego uśmiechu- Czesława Trawińskiego. Pan profesor wyściskał nas serdecznie życząc wszystkiego najlepszego (raczej się domyślam niż pamiętam). Nie obyło się bez podrzucania do góry, zwyczaju wprowadzonego i z zapałem kultywowanego przez pana profesora w Henrykowie. Kiedy odebraliśmy życzenia i prezent od całej grupy, zasiedliśmy z panem Czesławem do stołu. W rozmowie wyszło, że niespodziewana wizyta tak licznej grupy Henrykusów na naszym weselu była możliwa przy okazji wyjazdu na wycieczkę do Poznania. Wszystko zaplanował i skoordynował z weselnym planem mój wychowawca Czesław Trawiński, który w nagrodę dostał taniec z panną młodą. Na wysokości zadania nie stanął tylko fotograf, który racząc się golonką nie uwiecznił tak ważnego momentu jak wizyta Henrykusów.

Po latach nie kojarzę nikogo z tej grupy moich niespodziewanych gości weselnych, ale miło byłoby gdyby ktoś się odezwał i zaświadczył, że wszystko co napisałem jest prawdą i tylko prawdą, o którą w dzisiejszych czasach tak trudno.

Andrzej Szczudło

Dojazd do siedziby USC w Lesznie wymagał wtedy specjalnego zezwolenia.

Niewiarygodne, ale udało się odnaleźć oryginalną umowę na muzyczną oprawę naszego wesela.

02/08/202102/20/2021

Wspaniali ludzie

Pod takim tytułem wrocławskie pismo „Słowo” w nr 41 z 23- 29 października 2002 roku zamieściło wywiad z dr inż. Władysławem Szklarzem, pierwszym burmistrzem Wiązowa. Dla nas ten sam Władysław Szklarz znany był jako dyrektor szkół w Henrykowie, następca dyrektora Jana Szadurskiego. Autor wywiadu red. Andrzej Kaczmarek skupił się na działalności samorządowej dyrektora Szklarza, co z pewnością zaciekawi też Henrykusów. Poniżej cytujemy obszerne fragmenty tego wywiadu.

– Jak Pan po tych kilku latach wspomina okres, w którym pełnił Pan w Wiązowie funkcję burmistrza?

– Były to cztery lata pierwszej próby samorządności. Wielu rzeczy trzeba się było uczyć od nowa. Ale sądzę, że szybko nauczyliśmy się pracować w nowej samorządowej rzeczywistości. Ta samorządność była wówczas nie nastawiona na grabienie majątku na własne potrzeby; była to rada bardziej społeczna. Ówcześni radni nie nabyli jeszcze złych nawyków. Dlatego praca ta była przyjemna. Pracowało mi się bardzo dobrze, zarówno z Radą jak i Zarządem. Nie było sytuacji konfliktowych, poza jedną obywatelką, która zawsze miała jakieś pretensje.

– Właśnie, osoby które pamiętają pracę Rady pierwszej kadencji, mówią, że była to grupa ludzi, z jednej strony społeczników, z drugiej strony „przedwojennych polityków”, wśród których wielu zabierało głos, wielu miało własne zdanie i prawie wszyscy próbowali się przyczynić do rozwoju gminy…

– Zgadza się. Nie powstały wówczas grupy mające swoje własne interesy. Coś takiego stworzyło się w następnej kadencji, a skutki tego znamy. Było to groźne dla samorządności. Niemniej jednak postęp w gminie jest. Powstała oczyszczalnia ścieków, wysypisko śmieci. Budowana jest kanalizacja.

– Widać, że wie Pan co się w gminie dzieje…

– Odwiedzam Wiązów praktycznie co miesiąc i cieszę się, że przyjeżdżając tu spotykam wielu życzliwych ludzi. Wiele osób do dziś mnie pamięta. Czas pracy w Wiązowie wspominam bardzo dobrze.

– A ja wyglądały Pana relacje z pracownikami Urzędu?

– Z pracownikami moje stosunki były bardzo dobre. Miałem pewne zasady, których przestrzegałem. Pierwsza to taka, że pracownik powinien dobrze zarabiać, ale trzeba też od niego wymagać. Jak się zapłaci to można wymagać. Druga zasada to taka, że na danym stanowisku osoba nie powinna dłużej pracować jak sześć do ośmiu lat. W innym przypadku człowiek nabiera pewnej rutyny. Nowy pracownik przychodząc, widzi pewne rzeczy inaczej i to powoduje dalszy rozwój. Oczywiście nie zawsze można pracowników zmieniać.

– Wspomniał Pan o jednej ważnej dla Pana zasadzie, że osoba nie powinna zbyt długo pozostawać na tym samym stanowisku. Jak Pan uważa, czy wójtowie i burmistrzowie powinni przez wiele kadencji pełnić swoje funkcje? Na przykład, Prezydent Polski może pełnić tylko dwie kadencje…

– Uważam, że powinna być tylko dwukadencyjność, i szkoda, że Sejm nie wprowadził tego projektu, chyba dlatego, że komuś na tym zależało. Tak jest w USA, we Francji, że po dwóch kadencjach osoba sprawująca podobny urząd musi odejść, choć po przerwie może wrócić jeśli jest wystarczająco dobra. W naszym przypadku jest to złe, gdyż zawiązują się pewne układy, których burmistrz czy wójt, choćby chciał uniknąć, to nie uniknie. Zdrowiej dla demokracji byłoby gdyby burmistrz czy wójt po dwóch kadencjach odchodził, a mógł ewentualnie powrócić po przerwie.

– Wiązowianie zetknęli się po raz pierwszy z Panem jako z dyrektorem SHRO Siecieborowice. Następnie został Pan burmistrzem Wiązowa. Która praca była trudniejsza?

– Nie są to porównywalne ze sobą stanowiska. Tam był zakład produkcyjny i praca w zakładzie rolnym była trudniejsza. Choć jak wiadomo radziliśmy sobie wówczas bardzo dobrze. Miałem też trzecią dewizę- nie zaciągania kredytów, czego nauczyłem się jeszcze od mojego ojca. Teraz wiem, że w dzisiejszych czasach kredyty są niezbędne by lepiej funkcjonować i pewne sprawy skuteczniej załatwić. Siecieborowice nawet w najtrudniejszym okresie nie miały żadnych długów, a to była rzecz ważna. Wówczas potrafiliśmy inwestować i prowadzić budowy. Gdybym nadal był dyrektorem tego zakładu, to kto wie, czy nie ukończylibyśmy budowy pozostałych bloków na ul. Biskupiej.

– Za Pana kadencji o gminie Wiązów pozytywnie mówiono w całym regionie. Z czego to wynikało?

– Działo się to dzięki współpracy z Radą i pracownikami Urzędu. Jako jedni z pierwszych w Polsce i pierwsi w województwie zwodociągowaliśmy całą gminę. Był to duży wysiłek i przez to nie zrobiło się wielu innych rzeczy. Ale było to słuszne, gdyż od wielu lat ludzie na wsiach mają wodę.

(…)

– Jest Pan częstym gościem w Wiązowie. Jak mieszkańcy gminy Pana przyjmują gdy się spotykacie?

– Powitania czasami są tak serdeczne, że zdarzają się nawet pocałunki, choć ja do pocałunków to nie jestem aż tak skory. Przykładowo dzisiaj, jeden z mieszkańców powitał mnie takimi słowami: „O, Pan burmistrz do nas przyjechał”, a ja nie jestem przecież burmistrzem. Takie przywitania są dla mnie bardzo miłe. Myślę, że jako burmistrz starałem się załatwiać sprawy najlepiej jak umiałem.

– Czym się Pan się dzisiaj zajmuje na co dzień?

– Lubię pracować i teraz realizuję duże zadanie jakim jest stworzenie biografii i życiorysów ludzi, którzy pochodzą z moich rodzinnych stron- Buczacza. Jest to ciekawa i pracochłonna pasja. Wspólnie, wraz z infułatem z moich rodzinnych stron, próbujemy odbudowywać cmentarze oraz kościoły na wschodzie. Towarzystwo Miłośników Lwowa organizuje co miesiąc spotkania, na których wiele rzeczy się omawia. Czas spędzam czynnie i pracowicie.

(…)

02/02/202109/28/2021

Henrykowskie wspomnienia

Po ukończeniu szkoły podstawowej w Henrykowie zastanawiałam się gdzie mam kontynuować edukację. Był rok 1965, w środowisku krążyła wieść, że w zamku będzie otwarta szkoła średnia i dwuletnia szkoła pomaturalna. Widać było prace remontowe w bardzo zaniedbanym budynku po wojnie należącym do PGR. Wreszcie dotarła oficjalna wiadomość, że można składać podania o przyjęcie do Technikum Hodowli Roślin i Nasiennictwa. W czerwcu odbył się egzamin, a przystąpiło do niego ponad czterystu kandydatów. Utworzono dwie pierwsze klasy: jedną stanowili uczniowie powiatu ząbkowickiego a drugą przyjezdni z innych regionów Polski. Ze względu na trwające jeszcze prace wykończeniowe, rok szkolny rozpoczął się 15. września 1965 r. Pamiętam dokładnie moment uroczystego otwarcia szkoły, było to na tarasie od strony ogrodów.
Dla czternastoletniej panienki było to wielkie wydarzenie, dużo gości z różnych stron, nowi nauczyciele, rodzice i uczniowie klas I A i B oraz dwa roczniki kolegów po maturze.

Dzień Nauczyciela- dyrektor Jan Szadurski z mgr Jadwigą Polkowską

Wszystko odbyło się z wielką pompą, pod przewodnictwem dyrektora Jana Szadurskiego, pomysłodawcy utworzenia Zespołu Szkół w pocysterskim zabytkowym obiekcie. Pierwsze wejście do budynku oczarowało wszystkich. Piękne sale: marmurowa, dębowa i purpurowa, z kominkami, obrazami na ścianach, piękną podłogą. Długie korytarze wyłożone czerwonymi dywanami a we wnękach piękne rośliny, stoliki i krzesła czekające na zmęczonych uczniów. Ach! Prawdziwy pałac! Brakowało tylko elewacji.

Ja, mieszkanka Skalic, wiedziałam w jakim stanie był, nazywany tak przez nas potocznie, zamek. A teraz taka metamorfoza! Był to prawdziwy rozkwit Henrykowa, można powiedzieć „Złoty Wiek”.

Przez 5 lat mojego pobytu w szkole bardzo dużo się działo, przyjeżdżało wielu sławnych ludzi: artystów, muzyków, pisarzy, filmowców, naukowców. Korzystaliśmy z tego podczas spotkań organizowanych dla uczniów. Zawdzięczaliśmy to wszystko Dyrektorowi Janowi Szadurskiemu. Był to człowiek niezwykle pracowity, przedsiębiorczy, szanujący wartości, z poczuciem humoru i z wizją nowoczesnego nasiennictwa w Polsce.

Zaczęły się zajęcia lekcyjne. W klasach czyściutko, pachniało świeżymi meblami. Gabinety ćwiczeniowe były dobrze wyposażone w nowoczesne pomoce dydaktyczne. Ćwiczenia z podziałem na grupy mieliśmy z fizyki, biologii, chemii. Wychowawcą klasy IB został Alojzy Pawicki. W dzienniku o rozmiarach 45 x 30 cm zapisanych było 50. uczniów. Lekcje historii często odbywały się w sali purpurowej, o bogatym wystroju, z kominkiem marmurowym, w rogu której stał nowiutki czarny, błyszczący fortepian Steinway. Na język polski profesor Wadowski zabierał nas do sali dębowej (dawna biblioteka cystersów), w której boazerie i ściany wykonane były z drewna dębowego. W pierwszej klasie mieliśmy tylko przedmioty ogólnokształcące i trzy godziny zajęć praktycznych. Uczyli nas wspaniali nauczyciele:

Zdzisław Wadowski – język polski,

Wanda Mazur – matematyka, fizyka,

Stefan Kościelniak (Dyrektor Pedagogiczny) – historia,

Alojzy Pawicki – chemia,

Barbara Czarnoleska – botanika,

Wiesława Trawińska – zoologia, botanika,

Bogumiła Wadowska – język rosyjski,

Andrzej Lesisz – wychowanie fizyczne,

Barbara Pawicka – zajęcia praktyczne.

Można było też uczestniczyć w zajęciach dodatkowych, jak: koło fotograficzne, różne zajęcia sportowe, harcerstwo, gospodarstwo domowe czy LOP. Pomagaliśmy też przy porządkowaniu terenu wokół naszej szkoły, a pracy było dużo bo przez 20 lat obiekt nie miał dobrego gospodarza. Tradycją szkoły były, organizowane corocznie, bale przebierańców. Odbywały się w sali marmurowej a przygrywała Orkiestra Pana Prusko. Uczestniczyli w nich nauczyciele, uczniowie i słuchacze szkół pomaturalnych. Pomysłowość w strojach była ogromna, zabawy i tańce prowadził wodzirej. Orkiestra przygrywała do północy i wszyscy bawili się wspaniale. Tradycją też stały się koncerty w wykonaniu filharmoników wrocławskich oraz artystów z operetki i opery. Odbywały się w sali purpurowej gdzie stał fortepian a wnętrze stwarzało podniosły nastrój. Przeżycia niezapomniane do dzisiaj!

Obóz DYBOWO, 1966 r. Przed namiotem w białej chustce Basia Czarnoleska

Bardzo lubiłam lekcje botaniki i zoologii z profesor Trawińską. Drzemał we mnie duch przyrodnika i do dzisiaj mnie nie opuszcza. Szkoła miała nieograniczone możliwości zakupu pomocy naukowych. Gabinet biologii był wyposażony
w mikroskopy, szkielety zwierząt, preparaty suche i mokre, tablice poglądowe, przeźrocza, albumy a nawet sprzęt filmowy. Na zajęciach terenowych
w pobliskim parku, na łąkach i polach poznawaliśmy przyrodę „na żywo” prowadząc obserwacje i posługując się kluczami do oznaczania roślin i zwierząt. Profesor Trawińska zachęcała nas do zbierania ciekawych okazów roślin i zwierząt. Znosiliśmy do gabinetu różności, powstawały z tego piękne kolekcje. Działało też bardzo aktywnie Koło Ochrony Przyrody, w ramach zajęć wychodziliśmy w teren i jeździliśmy do Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu.

Obóz harcerski DYBOWO, 1966 r. Dyżur w kuchni.

Harcerstwo – Czuj, czuj – czuwaj!

Zapisałam się do harcerstwa, które prowadziła druhna Barbara Czarnoleska. Była dla nas osobą niezwykle życzliwą i ciepłą. Poświęcała harcerstwu bardzo dużo swojego czasu. Zaczęliśmy od tworzenia zastępów i przygotowań do złożenia przyrzeczenia. W czasie zbiórek często wędrowaliśmy do Skalic, Witostowic czy Muszkowic. Jesień była ciepła i słoneczna. W listopadowe popołudnie w ruinach starego grodziska w okolicach Witostowic złożyliśmy pierwsze przyrzeczenie harcerskie, otrzymaliśmy krzyże harcerskie, płonęło ognisko, śpiewaliśmy aż do późnych godzin nocnych.

Obóz DYBOWO, 1966 r. Zastęp „Mikołajki”.

Zaczęła się wielka przygoda, która trwała przez wiele lat. W harcerstwie też, jako instruktorzy działali starsi koledzy ze Studium Pomaturalnego. Druhna Basia porywała nas swoją pasją do wędrówek górskich. Przedeptaliśmy wiele szlaków w Sudetach, Tatrach, Beskidach. W okresie wakacji organizowane były obozy. Pierwszy duży obóz mieliśmy nad jeziorem w Dybowie w pobliżu Mikołajek. Namioty – dziesiątki, w środku prycze, nocne warty, dyżury w kuchni, kąpiele w jeziorze, rejsy statkiem, wieczorne apele i ogniska – to było życie obozowe. Do sklepu było daleko. Z pobliskiego SHR-u otrzymaliśmy do pomocy konia i wóz, powoził Marek Bijoś dowożąc potrzebne produkty ze sklepu, a szefową kuchni była Pani Nikietynowa, która bardzo dbała o nasze podniebienia.

Obóz ZHP w Niesulicach, 1967 r. Pierwsza z lewej Jadwiga Szaro.

Kolejne obozy to: Niesulice (zielonogórskie), Małe Ciche, Stegna Gdańska. Bardzo ważne dla harcerzy były coroczne Rajdy Świętokrzyskie, na których spotykała się brać harcerska z całej Polski. Harcerze pomagali też sadzić las w Skalicach. Leśniczym był wtedy mój Tata, Andrzej Szaro. Przygotowywał sadzonki, narzędzia i uczył jak prawidłowo umieścić drzewko w glebie, żeby rosło. Chyba robiliśmy to dobrze bo po 50. latach urósł wspaniały las. Po pracy zawsze rozpalaliśmy ognisko pod skałką, piekliśmy kiełbaski, słuchaliśmy opowieści leśnika, śpiewaliśmy i bawiliśmy się. Natomiast w porze zimowej organizowaliśmy spotkania przy kominku. Wróżby andrzejkowe udawały się najlepiej. Tu prym wiodła nasza koleżanka Basia Przybyszewska a na gitarze przygrywał Włodek Kaczuba. Początkowo nosiliśmy szare mundury z zieloną chustą a po kilku latach awansowaliśmy na instruktorów i zmieniliśmy strój na seledynowe bluzy z kolorową krajką. Należą się wielkie słowa podziękowania dla druhny Barbary Czarnoleskiej (później harcmistrza) za towarzyszenie młodzieży i piękny program kształtujący wartości ludzkie i chrześcijańskie.
Pani Czarnoleska po wyjeździe z Henrykowa przez wiele lat pracowała w Szkole Rolniczej w Bojanowie a po przejściu na emeryturę wstąpiła do Zgromadzenia Małych Sióstr Jezusa.

Kostrzewa „Leo”

Oczkiem w głowie dyrektora Jana Szadurskiego były plantacje nasienne kostrzewy czerwonej „Leo”. Po pierwszej klasie odbywaliśmy praktyki wakacyjne na polach Stacji Hodowli Roślin w Henrykowie. Wyposażeni w sierpy ruszyliśmy na plantację kostrzewy ale nie mieliśmy pojęcia jak się zabrać za ścinanie. Nauczyciele praktyk, co prawda, pokazali „żółtodziobom” technikę ścinania ale po każdym cięciu następowała porażka. Dyrektor Szadurski przyglądał się z boku. W pewnym momencie nie wytrzymał, chwycił za sierp, zwołał towarzystwo i powiedział:

– Okręć lewą ręką źdźbła trawy, chwyć mocno jak dziewczynę w tańcu a prawą ręką podcinaj nisko przy ziemi.

Do dzisiaj pamiętam tę naukę, a dyrektor dla nas, młokosów, był wtedy prawdziwym „guru”. Potem trzeba było powiązać trawę w snopki i ustawić w kopki do suszenia.

Matura

Po pięciu latach nauki, w roku 1970 przystąpiliśmy do egzaminu maturalnego. Pisemne egzaminy z języka polskiego i matematyki pisaliśmy w sali purpurowej a klasa Va w dębowej. Z naszej pięćdziesiątki do matury dotrwało 28. uczniów.
Po uzyskaniu oceny bardzo dobrej i dobrej nie trzeba było uczestniczyć
w egzaminach ustnych. Dyrektor Pedagogiczny Stefan Kościelniak przeprowadzał egzamin z wiedzy o społeczeństwie a przedmioty zawodowe zdawało się ustnie przed komisją, losując pytania. Po ogłoszeniu wyników (zdali wszyscy) czekaliśmy na wręczenie świadectw maturalnych.

Odbyło się to bardzo uroczyście, przed budynkiem szkoły przy tablicy pamiątkowej. Uwieńczeniem pobytu w szkole był bal maturalny, na którym tańcowaliśmy razem z nauczycielami do białego rana. O godzinie piątej rano, nie zważając na wczesną porę, poszliśmy na plebanię odwiedzić Księdza Proboszcza. Zaprosił nas na śniadanie i zostaliśmy na porannej Mszy Świętej o godzinie 7.30.

To tylko kilka wspomnień z pobytu w szkole. Był to wspaniały etap w moim życiu, Henrykowski.

Jadwiga Szaro